Bouwen in het groen

Bron: Volkskrant, zaterdag 1 maart 2008

Plaatselijke bestuurders en politici maken een potje van de inspraak bij bouwprojecten. Daarbij rijden ze zichzelf onnodig in de wielen, stelt Anja Sligter vast. Een uitermate interessant artikel over de schijnvertoning die inspraak door bevolking vaak is, en een vreemd soort arrogantie op regionaal niveau.

Anja Sligter beschrijft in haar stuk in de Volkskrant van 1 maart jl. voorbeelden van de onoverbrugbare kloof tussen burgers en politici. Ze wordt meer dan regelmatig gebeld door actiegroepen, die aandacht willen voor hun leefomgevingen.
Volgens Sligter kan vooral de lokale democratie vertrouwen bij de burgers opwekken, als meer dan nu het geval is, wordt geluisterd naar de burgers die vooral zelf ervarings-deskundigen zijn in hun eigen woongebied. Dit gebeurt echter slechts zelden en drukken politici vaker dan gewenst gewoon hun eigen zin door.

Voorlichtingsavonden en inspraakrondes zijn vaak schaamteloze schijnvertoningen, waarin vooral blijkt dat de burger maar lastig wordt gevonden. Presentaties, brochures en vooral veel verbaal vertoon moeten het verzet smoren.

Minister Guusje ter Horst ziet vooral graag dat de burger het burgemeestersreferendum vooral zien als een manier om de burgers te betrekken bij het maken van plannen. En dus niet zozeer als het hebben van invloed op het beleid. Maar hoe dat eerste dan ingevuld moet worden, is voor velen een raadsel.

Er is regelgeving op dit gebied, waarin gesteld wordt dat de burgers in een zo vroeg mogelijk stadium moeten worden betrokken bij plannen die hun woonomgeving betreffen. Maar welke dwangmiddel deze regels ondersteunt, weet niemand.

In Tiel is een positief voorbeeld van deze burgersparticipatie te vinden, die inmiddels bekend staat als de ‘Tielse methode’. Projectontwikkelaars werden op grote afstand gehouden, bewoners hadden het eerste woord. En juist in dat traject bleek dat de bevolking heel goed kan meepraten over grote bouw- en infrastructurele projecten. Zelfs de balans tussen financieel-econmische aspecten, estetische overwegingen en persoonlijke belangen werd door de samenspraak in evenwicht gehouden. In Tiel resulteerde dat in een project, welke in 2010 van start gaat, zonder één bezwaar vanuit de Tielse bevolking.

Maar over het algemeen is de inspraak een wassen neus, en staan burgers en lokale politici doorgaans tegenover elkaar. In Laag Soeren wordt inwoner en actievoerder Bob Bouhuijs afgeschilderd als een ‘not-in-my-backyard’ figurant. Wethouder Jan Bart Wilschit wil een bepaald gebied volbouwen onder het motto ‘wonen voor iedereen’, terwijl Bouhuijs pleit voor het behoud van de natuur en zich verzet tegen ook hier weer een stuk buitenstedelijke verrommeling.

Misschien moet minister Vogelaar van VROM wel een verplichte mediation invoeren tussen burgers en lokale politici in plaats van bezwaarprocedures te verkorten.
Maar zover lijkt het allemaal helaas nog niet te komen. De lokale politiek durft de uitdaging met de creativiteit van de burgers niet aan te gaan.

VOOR: Wethouder Jan Bart Wilschut van Rheden
‘We hebben vrijwillig onze handtekening gezet onder de bouw van 1100 woningen in Rheden.’
De gemeente wil zich aan die eigen gemaakt afspraak houden. De gemeente verschuilt zich achter het beleid van Minsiter Dekker door te stellen dat onder een mogelijk volgend kabinet bouwen wellicht lastiger zou kunnen worden. De wethouder lijkt moedeloos te strijden, maar weigert zich te laten leiden door bezwaarprocedures die tot aan de Raad van State doorgaan. Hij verschuilt zich achter de vraag van huidige bewoners van de gemeente, die graag willen verhuizen, of een woning willen voor hun kinderen. Voor het gemaak noemt hij ook het argument vergrijzing, alsof dat een dreiging zou zijn voor het voortbestaan van de gemeente Rheden.

TEGEN: Actievoerder Bob Bouhuijs in Laag Soeren
Laag Soeren is een dorpje, welke deel uitmaakt van de gemeente Rheden, waar Bob al 30 jaar woont. De groene omgeving, de kleinschaligheid en de rust waren voor hem redenen om zich daar te vestigen. Nu volgt de dreiging van woningbouw, waar zelfs minister Vogelaar zioch inhoudelijk mee bemoeit. Zij wil niet dat de bouw wordt belemmerd door eenvoudige burgers! Het is vreemd dat een overheid die zo tegen verrommeling is, een dergelijk standpunt inneemt tegen serieuze actievoerders. Het bouwplan omvat onder andere een etagewoning van maar liefst 14 meter hoog, terwijl het dorpje geen enkele vorm van hoogbouw kent. In Rheden worden de beslissingen gewoon genomen door het college van B&W, zelfs de raad komt er niet aan te pas. En ook provincie Gelderland legt de gemeente geen strobreed in de weg.
Waarom zou Rheden veel meer willen bouwen, dan de werkelijke behoefte vanuit de gemeente zelf? Veel heeft ook te maken met geld, welke voor andere doelen voor een regio beschikbaar wordt gesteld. Zo zijn er in de regio Arnhem handtekeningen gezet om 24.500 woningen te bouwen tot 2010. Als dat is gerealiseerd staat de rijksoverheid klaar met een som geld. Voor een deel van die som geld wil de gemeente Rheden kost wat het kost 1100 woningen voor haar rekening nemen.